نماز جمعه شیراز

 اولین نماز جمعه بعد از انقلاب توسط آیت الله طالقانی در دانشگاه تهران اقامه شد.پس از آن ائمه جمعه ها از طرف حضرت امام خمینی (ره ) انتخاب و در اکثر شهرهای ایران این فریضه الهی فراموش شده در پیکره ایران اسلامی حیاتی دوباره گرفت.در هر شهر اگر فضای مناسبی وجود داشت ، برای این منظور در نظر گرفته می شد، و اگر از فضای مناسبی برخوردار نبود از مکانهای دولتی و نظامی استفاده می کردند.مثلا در ابتدای انقلاب نماز جمعه شمیرانات در پادگان لشگرک برگزار می شد و پس از اینکه مصلایی در لشگرک ساخته شد نماز جمعه به آن محل منتقل و امروزه در مکان جدید بر گزار می شود. نماز جمعه ها همواره سنگر مستحکم برای پشتیبانی از انقلاب و دلگرم کننده برای آحاد مردم انقلابی بوده و هست.چرا که اگر بحرانهایی در کشور بوجود می آمد امام جمعه ها از طریق تریبونهای نماز جمعه با خطبه های مذهبی و سیاسی به مردم آرامش و دلگرمی می دادند.امام جمعه ها با اندرزهای مذهبی ستون فقرات مذهبی هر شهر و دیاری را جلا داده و در کنار و پابه پای مردم در همه صحنه ها حضور فیزیکی و معنوی داشتند.امام جمعه ها در خطبه های دوم به مسائل سیاسی و اجتماعی می پردازند. اوضاع سیاسی کشور و منطقه و جهان را برای مردم روشن می کنند.چهار تن از همین ائمه جمعه ها در زمان حیات حضرت امام خمینی (ره) توسط منافقین به شهادت رسیدند که به شهدای محراب معروف شدند. 

       

این شهدا عبارت بودند از:

اولین شهید محراب حضرت آیت الله قاضی طباطبایی که در تاریخ 10 آبان 1358 به شهادت رسید .

دومین شهید محراب حضرت آیت الله مدنی که در تاریخ 20 شهریور 1360 به شهادت رسیده است .

سومین شهید محراب حضرت آیت الله دستغیب در تاریخ 20 آذر 1360 به شهادت رسید .

چهارمین شهید محراب حضرت آیت الله صدوقی در تاریخ 11 تیر 1361 به شهادت رسید .

غیر از این شهدا انفجار دیگری در نماز جمعه دانشگاه تهران ایجاد شده بود که در آن مراسم مقام معظم رهبری در حال ایراد خطبه های نماز جمعه بودند. اگرچه در آن روز تعدادی از افراد نمازگزار به شهادت رسیدند، اما شجاعت مقام معظم رهبری در آن بود که خطبه ها را قطع نکرد و به ادامه خطبه پرداخت.

امام جمعه های مراکز هر استان در واقع از اهمیت و اعتبار بالایی برخوردارند. دیدگاه مقام رهبری در انتخاب ائمه جمعه ها این است که از افرادی عالم و آگاه و باتقوی و تا آنجایی که احتمال می رود به دور از تنش ها و حاشیه های غیر ضروری باشند.در واقع امام جمعه ها رابط بین مردم و رهبری هستند.

در شیراز اولین امام جمعه حضرت آیت الله دستغیب بود. همانگونه که در بالا اشاره گردید به شهادت رسید.آیت الله دستغیب از یک بار معنوی بسیار بالایی برخوردار بودند.لحن صحبت ، آهنگ صدا ، اندیشه و رفتارش به گونه ای بود که محبوب خاص و عام گردید. به طوری که در آن زمان کتابهایش به شدت مورد توجه همه و مخصوصاْ طیف جوان قرار گرفت.خداوند روح بزرگ ایشان را قرین رحمت بگرداند.   انشاء الله

ابتدا نماز جمعه شیراز در مسجد وکیل برگزار می شد.امروزه این مراسم در محوطه مسجد نو (شهدا) برگزار می گردد.از لحاظ مکانی این جایگاه در کنار حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) قرار دارد و نمازگزاران می توانند قبل یا بعد از نماز جمعه برای زیارت به حرم مطهر مشرف و در واقع با یک تیر دو نشان بزنند. مسجد نو به وسیله اتابکان ساخته شده است. بعد از مسجد جامع عتیق از مساجد قدیمی محسوب می شود.مسجد نو همانند مسجد عتیق تا کنون سه باردر سالهای 690 ، 1183 ، 1269 ه. ق  توسط زلزله ویران و از نو ساخته شده است که به مسجد نو نامگزاری گردید.بنای اولیه مسجد در سال 598 ه.ق توسط سعدبن زنگی پادشاه فارس شروع و در سال 615 ه.ق به اتمام رسیده است. به همین مناسبت به مسجد اتابکی هم معروف است.  

حدود یک سالی است که امامت نماز جمعه به عهده حضرت آیت الله ایمانی قرار دارد. ظاهراْ آیت الله ایمانی از شخصیت های مومن و دوست داشتنی هستند. اینکه می گویم ظاهراْ به چند دلیل است که فقط خودم استنباط می کنم . 

1 – تا کنون از هیچ کس بر علیه ایشان سخنی نشنیده ام.(بهترین کارکرد مسوولین را می توان در صف نانوایی ها، داخل اتوبوس و فضاهای عمومی از مردم کوچه و بازار شنید. بعضی ها به نظرات مردم اهمیت نمی دهند و اعتقاد دارند که آنها نمی توانند مسائل را حلاجی کنند.اما من اعتقاد دارم که همین مردم کوچه و بازار بهترین نقادها هستند. چون اینها کسانی هستند که  در لایه زیرین اجتماع قرار داشته و هر برنامه ای که اجرا می شود در مرحله اول سود و زیان آن به همین مردم رسیده و آنها زودتر لمس می کنند) 

2  – صوت و لحن و گفتار ایشان دلنشین است. 

3  – ظاهر افتاده و خاضعی دارد.

روان شناسی نخوانده ام، اما هرکسی به مقدار خدادادی از روان شناسی اجتماعی بهره مند است.مثلا با نگاه کردن می توان تا حدودی شخصیت افراد را مورد شناسایی قرار داد.روزی شیخ شوشتری پس از اتمام منبر به سمت خانه اش در حرکت بود که یکی از لوطیان محل جلوی ایشان را می گیرد و به او می گوید: شیخ من همان هستم که می گویند،آیا شما همان کسی هستید که می گویید؟ شیخ در جواب او گفته بود: دعا کن که باشم. امیدوارم آنچه که من از آقای ایمانی در ذهنم نقش بستم ، همانگونه هم باشد.

ستاد نماز جمعه ها از نفراتی تشکیل می شوند که مورد تایید امام جمعه بوده و برنامه های فرهنگی و ... نماز جمعه را به اجرا در می آورند.ستاد نماز جمعه ها هم رابط بین مردم و امام جمعه هستند.

در صورت لزوم به مناسبت ایام ملی و مذهبی که در طول هفته وجود دارد از طرف نهادهای مسوول سخنرانانی دعوت می شوند و قبل از خطبه ها به ایراد سخنرانی می پردازند.

در پایان چند نکته انتقادی و از سر دلسوزی به نماز جمعه شیراز

1 – اگر شخصی به امام جمعه محترم نامه ای می نگارد و به دفتر امام جمعه تحویل می دهد، دوست دارد که امام جمعه شهرش شخصا آن را مطالعه نماید.اگر امام جمعه محترم نمی تواند شخصا همه نامه ها را مطالعه نماید ، لااقل افراد زیر مجموعه آن را مطالعه و جواب را از امام جمعه دریافت و به حامل نامه اطلاع بدهند.نامه ای با موضوع مشکل به امام جمعه نوشته و به دفتر ایشان برده شد.خانمی نامه را جلوی چشم حامل باز و پس از مطالعه در همان زمان جواب رد داده شد. آیا در ذهن همان فرد این تداعی نمی شود که من نامه را برای امام جمعه شهرم نوشتم یا برای فلان خانم . آیا فلان آقا یا خانم از اندیشه های امام جمعه مطلع بود که بیدرنگ جواب نامه را داده است. اگر اینگونه باشد دیگر نیازی نیست که به امام جمعه نامه نگاری شود. فقط باید برای آن خانم یا آقا نامه نوشت و استمداد طلبید.معمولاْ نامه ای که به امام جمعه نوشته می شود ،حاوی مشکلات شخصی افراد بوده که همه راهها را رفته به نتیجه نرسید و در آخرین منزل و یا آخرین امید از امام جمعه استمداد کرده است.

2 – اگر چه برای امنیت نماز جمعه باید دقت لازم را به عمل آورد.این وظیفه و زحمات بر دوش نیروهای بسیجی و سپاهی نهاده شده است.اما ایستادن دو نفر از نیروهای بسیجی با اسلحه در ابتدای در ورودی جلوه ای نا مطلوب دارد.به نظر من باید فکر ها را روی هم گذاشت و برای حفاظت از نماز جمعه راهکار دیگری در پیش گرفت تا از این وضعیت بیرون آید. این وضع برای ما اشکالی ندارد اما افرادی که با نظام سر ستیز دارند و دائم نق و نق می کنند، جلوه خوبی ندارد.

3 – اگر چه دیر! برای زیراندازهای نماز گزاران اقداماتی از قبیل خرید قالی و... انجام شد.اما با گذشت 30 سال از عمر شریف انقلاب که برجها و هتل ها یکی پس از دیگری مانند قارچ سبز می شده و حرکت افقی شهر را به عمودی تبدیل می کنند.نمی توان هم یک مقداری به نماز جمعه ها رسید؟نماز جمعه شیراز در محوطه مسجد نو برگزار می شود.تریبون و جایگاه خطبه و سخنرانی توسط یک داربست هایی ساخته شده که هیچگونه هماهنگی با طاق باستانی مسجد ندارد.این معماری عجولانه اگر در آستانه انقلاب بود اشکالی نداشت، اما امروزه با گذشت سه دهه از عمر انقلاب حداقل یک سروسامانی به این قسمت که در معرض دید عموم قرار داشته و بیانات از آن جایگاه برای دیگران عرضه می شود داده شود.روی تصاویر حضرت امام و مقام معظم رهبری آنقدر غبار گرفته که از دور مشخص است.با توجه به اینکه میلاد رسول گرامی اسلام(ص)و امام جعفر صادق(ع) را در آستانه نوروز داشتیم و با توجه به اینکه خانه تکانی و نظافت از سنن عالی اسلام و ایرانی ما قرار دارد، می توان از افرادی که در نماز شرکت می کنند یک روزی را دعوت نموده و به غبارروبی و عطرافشانی بپردازند.

4 – افرادی که روبروی نمازگزاران به عنوان مسوولین نظم و انظباط می ایستند، اگر چه به خاطر پستی که دارند از نماز جمعه محروم می شوند، لااقل در هنگام خواندن خطبه ها سعی کنند با نمازگزاران به گفتگو و شوخی و حرکات اضافه نپرداخته و ذهن و حواس نمازگزاران را به خود جلب نکنند. اگر اینگونه باشد که خطبه ها هم جزء نماز محسوب می شوند، پس باید هم آنها و هم نمازگزاران به خطبه ها توجه داشته باشند.

 امید آن داریم که تمامی بندگی ما مورد قبول حق تعالی قرار گیرد.