کندوکاوی پیرامون سجده

بسم الله الرحمن الرحیم

                                   کندوکاوی پیرامون سجده            

           دل به حق سجده کرد و نفس به زر  

                           هر کسی سر به آستانی داشت (پروین اعتصامی)

الهی ، من هرگاه در پیشگاهت به سجده می روم احساس می کنم که نسیمی از سویت به رویم باز می شود .

              خاک درت از سجده اسرار مجدد     

                              تا سجده برد هیچ شمن هیچ صنم را (انوری )                

نماز زیباترین بندگی یک مخلوق در برابر خالق و سجده کوتاهترین راه برای تقرب به خدا است .

               ذره به ذره بر تو سجده کنان بر در تو    

                            چاکر و یاری گر تو آه چه یاری صنما (مولوی )

----------------------------------------------------------------------------------------------

سجده یعنی چه ؟ سجده به معنای پیشانی به زمین نهادن است و35مرتبه در قران آمده است .

                 هرگز اگر راه به معنی برد              

                                        سجده صورت نکند بت پرست  (سعدی)

تاریخچه سجده وخلقت انسان وسجده کردن فرشتگان وتمرد ابلیس در فرهنگ دینی ما چگونه شکل گرفت ؟ طبق احادیث قبل از آدم موجوداتی به نام نسناسها (انسانهای اولیه )وجود داشتند که به صورت بدوی در غارها زندگی می کردند و فساد و خونریزی می کردند .خداوند اجنه را مامور کرد تا این موجودات را محدود کرده و از زمین پاکسازی کنند وخود در زمین مستقر شوند .پس از مدتی اجنه از جمله ابلیس بسیار در زمین فساد کردند و خداوند ملائک را برای جلوگیری از طغیان اجنه مامور کرد .پس از مدتی ابلیس همراه ملائک به قدری به عبادت پرداخت که ملائک هم او را اشتباه می گرفتند در زمانی که ابلیس با نفاق در بین ملائک بود خداوند می خواست خلافت پروردگار توسط بشر را اعلام کند . در چنین فضایی خداوند انسان را می آفریند و به ملائک می گوید سجده کنید.همه سجده می کنند جز ابلیس که تکبر کرد و سجده نکرد .خداوند او را لعنت یرد .(ان علیک اللعنه الی یوم الدین –حجر 35)ابلیس از خداوند مهلت خواست و خداونداو را تا قیامت مهلت داد (حجر38-37)

   جان ملک سجده کند آن را که حق را خاک شد

                                        ترک فلک چاکر شود آن را که شد هندوی او   (مولوی )

-------------------------------------------------------------------------------------------------

در چه مواردی سجده می کنند ؟ در همه نمازهای واجب ومستحب غیر از نماز میت –سجده شکر -  سجده سهو- سجده قران

----------------------------------------------------------------------------------------------- 

سجده شکر چگونه است ؟ هر مومنی هرگاه یک کار خوبی می کند ویا یک خبر خوشی می شنود به شکرانه آن کار خوب ویا آن عمل نیک خدا را شکر می کند. میتواند آن را به صورت سجده شکر هم انجام دهد. به صورتی که سر به سجده می گذارد و این ذکر را 3بار می گوید : شکرالله

                            آن سجده گر مه و فلک را      

                                        آن   قبله  جان   اولیا   را (مولوی )

----------------------------------------------------------------------------------------------

سجده در نماز چگونه است ؟ در نماز 11چیز واجب است که عبارتند از :1- نیت 2- قیام 3- تکبیره الاحرام 4- رکوع 5- سجود 6- قرائت 7- ذکر 8- تشهد 9- سلام 10- ترتیب 11- موالات .

بعضی از واجبات نماز رکن است.یعنی اگر انسان آنها را بجا نیاورد و یا در نماز اضافه کند ،عمدی باشد یا اشتباهی نماز باطل می شود که عبارتند از :1- نیت 2- تکبیره الاحرام 3- قیا م (قیام در تکبیره الاحرام و قیام متصل به رکوع )4- رکوع 5- دوسجده

                زان که عقل از برای مادونی       

                                 سجده آرد زحرص هر دون را (مولوی)                                                                                                                                                                                                   -------------------------------------------------------------------------------------------                                   

احکام سجده های نماز (ازرساله مرحوم فاضل لنکرانی)

- نمازگزارباید در هر رکعت از نمازهای واجب ومستحب بعد از رکوع دو سجده کندو سجده آن است که پیشانی وکف دو دست و سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پاها را به زمین بگذارد .

- دو سجده روی هم یک رکن است که اگر کسی در نماز واجب عمدا و یا از روی فراموشی هر دو را ترک کند یا دو سجده دیگر به آنها اضافه نماید نمازش باطل است .

- اگر عمدا یک سجده کم و یا زیاد کند نماز باطل می شود .

- اگر پیشانی را عمدا و یا سهوا به زمین نگذارد سجده نکرده است اگر چه جاهای دیگر به زمین برسد .ولی اگر پیشانی را به زمین بگذارد و سهوا جاهای دیگر را به زمین نرساند یا سهوا ذکر نگوید سجده صحیح است .

- در سجده هر ذکری بگوید کافی است به شرط آن که مقدار ذکر از سه مرتبه "سبحان الله "و یا یک مرتبه "سبحان ربی الاعلی وبحمده"کمتر نباشد و مستحب است "سبحان ربی الاعلی وبحمده "را سه یا پنج یا هفت مرتبه بگوید .

- در گفتن ذکر سجده باید بدن آرام باشد .

- اگر عمدا پیش از تماس پیشانی بر زمین ذکر بگوید و یا پس از آنکه ذکر سجده تمام شود سر از سجده بردارد نماز باطل است و اگر بعد از آنکه سر از سجده برداشت بفهمد نمازش صحیح است .

- اگر هنگام گفتن ذکر سجده عمدا یکی از هفت عضو را از زمین بردارد نماز باطل می شود ولی اگر غیر از پیشانی و در هنگامی که مشغول گفتن ذکر نیست اعضای دیگر را از زمین بردارد و دوباره بگذارد اشکال ندارد .

- اگر پیش از تمام شدن ذکر سجده سهوا پیشانی را از زمین بردارد نمی تواند دوباره به زمین بگذارد و باید آن را یک سجده حساب کند ولی اگر جاهای دیگر را سهوا از زمین بردارد باید دومرتبه به زمین بگذارد و ذکر بگوید .

- بعد از تمام شدن ذکر سجده اول باید بنشیند تا بدن آرام گیرد و دوباره به سجده برود .

- جای پیشانی نمازگزار باید از جای زانوها و از جای انگشتان پست تر وبلندتر از چهار انگشت بسته نباشد .

- باید بین پیشانی وآنچه سجده می کند چیزی نباشد .پس اگر مهر به قد ری چرک باشد که پیشانی به خود مهر نرسد سجده باطل است ،ولی اگر مثلا رنگ مهر تغییر کرده باشد اشکال ندارد.

- در سجده باید هفت موضعی که گفته شد به زمین بگذارد و اگر انگشت شصت پا بریده باشد باید بقیه آن را به زمین بگذارد و اگر کف دست ممکن نباشد پشت دست و اگر پشت دست ممکن نباشد مچ واگر دست وپا قطع باشند هر کجا که می تواند باید به زمین بگذارد .

- اگر کسی نمی تواند خم شود می تواند با اشاره سر سجده کند و اگر نتواند با اشاره چشم می تواند سجده کند .

- اگر پیشانی بی اختیار از جای سجده بلند شود چنانچه ممکن باشد نباید بگذارد دوباره به جای سجده برسد واین یک سجده حساب می شود ،چه ذکر سجده را گفته باشد یا نه و اگر نتواند سر را نگهدارد وبی اختیار دوباره به جای سجده برسد روی هم یک سجده حساب می شود واگر ذکر نگفته باشد باید بگوید . 

- اگر روی چیزی که بدن روی آن آرام نمی گیرد سجده کند باطل است .ولی روی تشک پر یا چیز دیگری که بعد از سر گذاشتن ومقداری پایین رفتن آرام می گیرد سجده کند اشکال ندارد.

        ملک در سجده آدم زمین بوس تو نیت کرد      

                             که در حسن تو لطفی دید بیش از حد انسا نی (حافظ)

------------------------------------------------------------------------------------------

سجده بر چه چیزهایی صحیح است ؟

- باید بر زمین وچیزهای غیر خوراکی که از زمین می روید مانند چوب وبرگ درخت سجده کرد وسجده بر چیزهای خوراکی انسان وپوشاکی صحیح نیست ،ونیز سجده کردن بر چیزهای معدنی مانند فلزات ،طلا ونقره ،عقیق وفیروزه باطل است اما سجده بر سنگهای معدنی مانند سنگ مرمر وسنگهای سیاه اشکال ندارد .

- سجده کردن بر برگ مو اگر تازه باشد جایز نیست ولی پس از خشک شدن می توان بر آن سجده کرد .

- سجده کردن بر چیزهایی که از زمین می روید وخوراک حیوانات است مثل کاه وعلف صحیح است .  

- سجده کردن بر گلهایی که خوراکی نیستند صحیح است ولی سجده بر گیاهان دارویی مانند گل گاوزبان وگل بنفشه صحیح نیست .

- سجده بر گیاهانی که در بعضی از شهر ها خوردن آن معمول است ودر بعضی از شهر ها معمول نیست ونیز سجده بر میوه نارس صحیح نیست ولی سجده بر توتون جایز است .

- سجده بر سنگ آهک وسنگ گچ صحیح است وبر پخته آنها هم اشکال ندارد .

- اگر در بین نماز چیزهایی که بر آن سجده می کند گم شود وچیزی که بر آن سجده صحیح است نداشته باشد چنانچه وقت دارد وچیزی که بر آن سجده صحیح است در جای دیگر وجود دارد باید نماز را بشکند ودر غیر اینصورت می تواند به لباسش که از پنبه یا کتان است سجده کند واگر ممکن نیست از پشت دستش استفاده کند واگر امکان نباشد به چیز معدنی مانند انگشتر عقیق سجده کند .

- سجده کردن برای غیر خداوند متعال حرام می باشد وبعضی از مردم عوام که مقابل قبر امامان (ع)پیشانی را به روی زمین می گذارند اگر برای شکر خداوند باشد اشکال ندارد وگرنه حرام است .

                       چو سر زسجده بر آورد شمس تبریزی         

                                          هزار کافر ومومن نهاد سر به سجود (مولوی)

-----------------------------------------------------------------------------------

مستحبات و مکروهات سجده

- کسی که ایستاده نماز می خواند بعد از آنکه سر از رکوع برداشت وکاملا ایستاد وکسی که نشسته نماز می خواند بعد از آنکه کاملا نشست برای رفتن به سجده تکبیر بگوید .

- موقعی که مرد می خواهد به سجده برود اول دستها را وزن اول زانوها را به زمین بگذارد .

- علاوه بر پیشا نی بینی ها را به مهر یا چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد .

- در حال سجده انگشتان دست را بهم بچسباند وبرابر گوش بگذارد بطوری که سر انگشتان رو به قبله باشد .

- در سجده دعا کند وحاجت بخواهد .یکی از دعاها این است :"یا خیر المسئولین ویا خیرالمعطین ارزقنی وارزق عیالی من فضلک فانک ذوالفضل العظیم (ای بهترین کسی که از او سوال می کنند وای بهترین عطا کننده روزی بده به من وعیال من از فضل خودت ،پس به درستی که تو دارای فضل بزرگی )

- بعد از سجده به ران چپ بنشیند وروی پای راست را بر کف پای چپ بگذارد .(واین را تورک گویند )

- بعد از هر سجده وقتی نشست وبدنش آرام گرفت تکبیر بگوید .

- بعد از سجده اول بدنش که آرام گرفت "استغفرالله ربی واتوب الیه "بگوید .

- سجده را طول بدهد ودر موقع نشستن دستها را روی رانها بگذارد .

- برای رفتن به سجده دوم در حال آرامی بدن "الله اکبر "بگوید .

- در سجده ها صلوات بفرستد .

- در موقع بلند شدن دستها را بعد از زانوها از زمین بردارد .

- مردها آرنجها وشکم را به زمین نچسبانند وبازوها را از پهلو جدا نگاه دارند وزنها آرنجها وشکم را به زمین بگذارند واعضاء بدن را به یکدیگر بچسبانند .

             سجده کردم گفتم این سجده بدان خورشید بر  

                                  کو به تابش زر کند مر سنگهای خاره را (مولوی )

------------------------------------------------------------------------------------------

سجده های واجب قران

در چهار سوره از قران مجید آیه سجده واجب دارد .سوره های : ( نجم ، علق ، فصلت ، سجده ) این چهار سوره را عزائم نیز می نامند (عزیمت در مقابل رخصت به معنای چیزی که انجام دادن آن لازم باشد . عزائم السجود : به سوره هایی که در آن آیات سجده موجود باشد بر قاری یا شنونده آن آیات لازم است که برای خداوند سجده نموده و به تسبیح وحمد پروردگارشان بپردازند واین سجده واجب است .در مقابل آیات سجده دیگری هم هست که بر قاری وشنونده لازم وحتمی نیست بلکه مستحب است )

آیات سجده در 14 سوره آمده است . سوره حج دو آیه سجده مستحب دارد .در مجموع سجده های مستحب قران 11 آیه از سوره هایی است که حرف "فا" در آن نیست و مابقی 4 آیه است که سجده واجب دارد .

ابی بصیر از حضرت امام صادق (ع) روایت کرد که فرمود :اگر چیزی از آیات عزائم چهارگانه ( آیات سجده دار در چهار سوره (علق ،نجم ،تنزیل ،سجده )خوانده شد و تو آن را شنیدی بیدرنگ سجده کن در هر حال که باشی چه باوضو وچه بی وضو چه جنب وچه زنی که در حال بی نمازی (حیض )است اما در سایر آیات سجده دار قران (غیر از چهار سوره مذکور )اختیار داری سجده کنی یا نکنی .( وسایل الشیعه ج 4 ص 880 باب 42 حدیث 2 ) در کتاب خصال شیخ صدوق ج 1 ص 231 حدیث 111 هم آمده است . علت سجده کردن ما هم اساس سنت و روایات اهل بیت (ع) است .

               کافر ار قامت همچون بت سنگین تو بیند      

                                        بار دیگر نکند سجده   بتهای  اخامی (سعدی)

--------------------------------------------------------------------------------

 احکام سجده های قران

- اگر آیه سجده را از صدا وسیما یا ضبط صوت یا رایانه بشنود لازم نیست سجده کند .اگر مستقیم (زنده) از صداو سیما بشنود ویا از بلند گوها بشنود باید سجده کند .

- هنگام سجده واجب قران اگر چه ذکر نگوید کافی است وگفتن ذکر مستحب است که بهتر است بگوید :"لااله الا الله حقا حقا – لااله الاالله ایمانا وتصدیقا – لااله الاالله عبودیه ورقا – سجدت لک یارب تعبدا ورقا – لامستنکفا ولامستکبرا بل انا عبد ذلیل ضعیف خائف مستجیر "

- سجده واجب تکبیره الاحرام ، تشهد وسلام ندارد .

- اگر در نماز یکی از چهار سوره ای را که آیه سجده دارد عمدا بخواند نمازش باطل است اگر اشتباها مشغول خواندن سوره ای شود که سجده واجب دارد چنانچه پیش از آیه سجده بفهمد باید آن سوره را رها کند وسوره دیگر بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد باید در بین نماز بنا بر احتیاط با اشاره سجده آن را بجا آورد و به همان سوره که خوانده اکتفا کند .

         معبد آنجا بگشودی که زر آنجا بود         

                             سجده کردی گه وبیگاه چو یزدانش (پروین اعتصامی)

------------------------------------------------------------------------------------------

  سجده سهو

- برای سه چیز بعد از سلام نماز ،انسان باید دوسجده سهو به دستوری که بعدا گفته می شود بجا آورد .

اول :آنکه در بین نماز سهوا حرف بزند .

دوم : آنکه یک سجده را فراموش کند .

سوم : آنکه در نماز چهار رکعتی بعد از سجده دوم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت ،ودر دو مورد دیگر هم احتیاط واجب آن است که سجده سهو بجا آورد :

اول : در جایی که نباید نماز را سلام دهد مثلا در رکعت اول سهوا سلام بدهد.

دوم : آنکه تشهد را فراموش کند .

- اگر انسان اشتباها یا به خیال اینکه نمازش تمام شده حرف بزند باید دو سجده سهو بجا آورد .

- برای حرفی که از آه کشیدن وسرفه پیدا می شود سجده سهو واجب نیست ولی اگر مثلا آخ یا آه بگوید باید سجده سهو بجا آورد .

- اگر چیزی که غلط خوانده دوباره بطور صحیح بخواند ،برای دوباره خواندن آن ،سجده سهو واجب نیست .

- اگر در نماز سهوا مدتی حرف بزند و تمام آنها یک مرتبه حساب شود دو سجده سهو بعد از سلام نماز برای تمام آنها کافی است .

- اگر سهوا تسبیحات اربعه را نگوید یا بیشتر یا کمتر از سه مرتبه بگوید احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد .

- اگر در جایی که نباید سلام نماز را بگوید سهوا بگوید "السلام علینا وعلی عبادالله الصالحین "یا بگوید : "السلام علیکم ورحمه الله وبرکاته "باید دو سجده سهو انجام دهد ولی اگر اشتباها مقداری از این دو سلام را بگوید یا بگوید :"السلام علیک ایها النبی ورحمه الله وبرکاته "احتیاط مستحب آن است که دو سجده سهو بجا آورد .

- اگر در جایی که نباید سلام دهد اشتباها هر سه سلام را بگوید دو سجده سهو کافی است ولی احتیاط متعدد گفتن است یعنی یک سجده سهو برای عموم آنها وبرای هر کدام هم دو سجده سهو بجا آورد .

- اگر یک سجده یا تشهد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید باید برگردد و آن را بجا آورد ،وسجده سهو برای زیادی ها که انجام شده واجب نیست .

- اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید که یک سجده یا تشهد را از رکعت پیش فراموش کرده باید بعد از سلام نماز سجده یا تشهد را قضا نماید وبعد از آن دوسجده سهو بجا آورد .

- اگر سجده سهو را بعد از سلام نماز عمدا بجا نیاورد معصیت کرده وواجب است هر چه زودتر آن را انجام دهد وچنانچه سهوا بجا نیاورد هر وقت یادش آمد باید فورا انجام دهد ولازم نیست نماز را دوباره بخواند .

- اگر شک دارد که سجده سهو بر او واجب شده یا نه ،لازم نیست بجا آورد .

- کسی که شک دارد مثلا دو سجده سهو بر او واجب شده یا چهار تا اگر دو سجده بجا آورد کافی است .

- اگر بداند یکی از دو سجده سهو را بجا نیاورده باید دو سجده سهو بجا آورد واگر بداند سهوا سه سجده کرده باید دوباره سجده سهو بجا آورد .

              کعبه دهلیز شد چو دید فصیلش                     

                              سجده کنان بر زمین نهاد جبین را (انوری )

---------------------------------------------------------------------------------------------

 دستور سجده سهو

- دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فورا نیت سجده سهو کند وپیشانی را به چیزی که سجده بر آن صحیح است بگذارد وبگوید :" بسم الله و با لله وصلی الله علی محمد و آله " یابگوید : "بسم الله وبا الله اللهم صل علی محمد و آل محمد "ولی بنا بر احتیاط بهتر است بگوید : " بسم الله وبا لله السلام علیک ایها النبی ورحمه الله وبرکاته "وبعد بنشیند ودوباره به سجده برود ویکی از ذکرها یی را که گفته شد بگوید وبنشیند وبعد از خواندن تشهد سلام دهد .

-------------------------------------------------------------------------------------------

 علت استفاده از مهر در سجده

علت استفاده از مهر برای سجده بنا بر روایتی که شیعه وسنی نقل کرده اند پیامبر (ص) بر خاک سجده می کردند و می فرمودند : "جعلت لی الارض مسجدا و طهورا "خداوند متعال زمین را برای من محل سجده وموجب طهارت (تیمم) قرار داد . به خاطر الزامی بودن سجده بر زمین یاران رسول خدا (ص)برای پرهیز از گرما سنگریزه ها را در دست خود نگاه می داشتند تا مقداری خنک شود آنگاه به هنگام فرود برای سجده بر آنها سجده می کردند .در تابستان بر اثر هوای گرم عربستان خاک کف مسجدالنبی (ص)بسیار گرم وسوزان می شد بر حصیر سجده می کردند . در مرحله سوم اجازه داده شد که به هنگام ضرورت وناچاری مانند گرمای شدید وغیره بر گوشه دستار وامثال آن سجده کنند .

- عمر بن عبدالعزیز بر حصیر تنها اکتفا نمی کرد بلکه مقداری خاک بر حصیر می ریخت و بر آن سجده می کرد .

- عروه بن زبیر نیز جز بر زمین بر چیز دیگر سجده نمی کرد .

- مسروق که یکی از تابعان است به هنگام سفر خشتی را با خود بر می داشت تا در کشتی بر آن سجده کند .

- مهر تکه گل شکسته ای است که شیعیان هنگام نماز در آن سجده می کنند .

- سجده بر تربت شرک نیست زیرا شیعیان بر تربت برای خدا سجده می کنند نه اینکه برای تربت .                                                                                                                                        

- سجده بر تربت کربلا یاد آور فداکاری های بی نظیر بزرگ مرد تاریخ از خاندان رسالت را به یاد می آورد که جان ومال وفرزندان را در راه اعتلای اسلام فدا نمود وزیر بار ظلم وستم نرفت ودرس آزادگی وغیرت دینی به جهانیان آموخت .

     شرم آرد جان ودل تا سجده آرد هوشیار       

                            پیش چشم مست مخمور خوش جانان ما (مولوی )

- سجده بر خاک جنبه تربیتی دارد وبالاترین وبرترین مظهر فروتنی وخضوع در برابر خداست .

               مردم از ترس خدا سجده رویت نکنند   

                               بامدادت که  ببینند و من  از حیرانی (سعدی )

- بر اساس تازه ترین یافته های علمی سجده کردن انسان را از بیماری های روحی وجسمی وهم سرطان حفظ می کند .به گزارش شیعه نیوز به نقل از خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا )پرفسور محمد ضیاءالدین حامد از اساتید علوم بیولوژیک واز مسوولان پژوهشگاه مرکزی تکنولوژی قاهره با اعلام این خبر اظهار داشت : در قرن حاظر که انسان از هر جهت در معرض الکترومغناطیسها قرار دارد وهمچنین نیاز انسلن به تخلیه اشعه های زائد وجود دارد دریافتیم که تخلیه این اشعه ها از طریق سجده کردن صورت می گیرد .

            زوفرود آ تو زتخت وسجده ای کن زانک هست   

                                شعاع   شمس   دین   شهریار  اصفیا (مولوی )

- سجده بر خاک راهکار دفع امواج سیکنال های مضر از بدن است .به گزارش شیعه نیوز به نقل از فارس وبلاگ " آئین عضویت در شهر الکترونیک "در یکی از پست های اخیر وبلاگ خود مطلبی را با عنوان مطلب یاد شده مطرح کرد که یکی از معضلات عصر الکترونیک صدمات ناشی از امواج تکنولوژی های این عصر برای کاربران است . تجهیزات صوتی وتصویری موبایل ، کامپیوتر و همچنین از طریق لامپ های روشن و... به عبارتی ما با امواج الکترو مغناطیس شارژ می شویم بدون اینکه بفهمیم .با گذاشتن سر روی زمین امواج الکتریکی مثبت تخلیه میشود و دچار سردرد وتهوع وغیره نخواهیم شد .البته این را ما باید به خاطر داشته باشیم که ما به خاک نمی افتیم تا امواج الکترومغناطیس تخلیه شوند بلکه برای اطاعت از خدا سجده می کنیم ما به فرمان خدا اعتقاد داریم ومی دانیم که در آن معرفتی است .

            حافظ اگر سجده تو کرد مکن عیب      

                                   کافر عشق  ای  صنم   گناه   ندارد (حافظ )

- حدیثی از عبدالله بن مسعود در مجمع البیان آمده که فرمود :نزدیکترین حال بنده به خدا حال سجود است .

            درد و در رضای اوهیچ ملرز از قضا            

                                سجده کنی به پیش او عزت مسجدت دهد (مولوی)  

- در کافی به سند خود از وشاء روایت کرده که گفت :من از حضرت رضا (ع)شنیدم می فرمود :نز دیکترین حال بنده به خدا حالت سجود او است وبه همین جهت است که فرموده (واسجدوواقترب )چون سجده واجب دارد پس باید گفت (سبحان ربی الاعلی وبحمده ) (  المیزان )

           نا له کنان زدرد تولابه کنان که ای خدا        

                                   سجده کنند مهر و مه پیش رخ چو آتشت (مولوی )

- هنگامی که به فرشتگان گفتیم در مقابل آدم سجده کنید آنها سجده کردند جز شیطان

          پیش به سجده می شوم پشت خمیده چون شتر     

                                  خنده زنان گشاد لب گفت دراز گرد نا (مولوی )

- زیباترین حادثه زما نی است که تمام فرشتگان آسمان برانسان اشرف مخلوقات سجده می کنند .

         گفتی که سلام علیک بگرفت همه عالم           

                                 دل سجده در افتاده جان بسته کمر جانا (مولوی )

- نه به خورشید ونه به ماه سجده کنید بلکه به خدایی سجده کنید که آنها را آفرید .

          آن  چشم   و  چراغ    روشنی   را           

                                    آن   قبله  و   سجده گاه   جان  را (مولوی )

- سردار شهید یوسف شریف بر خاک سجده کرد تا به آسمان برسد .می گفت :دوست دارم شهادتم در حالی باشد که در سجده هستم .

          بدان جمال الهی که  قبله   دلها ست             

                               که دم به دم زطرب سجده می برد جانت (مولوی )

- اخیرا برخی بازدید کنندگان مقبره کوروش هخامنشی هنگام ورود به محوطه سجده می کنند . (این یک بدعت است )

          حافظ سجده به ابروی چو محرابش بر             

                                  که دعا یی زسر صدق جز آنجا نکنی (حافظ )

- سجده یکی از برترین نمودهای بندگی خداوند است .

           برون دوید زگلشن چو آب سجده کنان          

                            که جویبار سعادت که اصل جاست کجاست (مولوی )

- حضرت امام جعفر صادق (ع)فرمود :سوگند به خدا کسی که حقیقت سجده را در عبادت خود بیاورد هرگز دچار خسران نخواهد شد .

            خانه  جسمم چرا سجده گه خلق شد           

                        زانک به روز وبه شب بر درو دیوارم اوست (مولوی)

- سجده در ظاهر وقتی انجام می شود که شخص بر زمین بیافتد وهمه اشیاء وافراد دور وبر خود را از جلو چشمش دور کند . در باطن نیز حقیقت سجده حاصل نمی شود مگر با فاصله گرفتن قلب وروح وخواست از آنچه غیر خداست ورو آوردن تمام به عبودیت در مقابل خداوند که در نهایت به مقام فناء منجر خواهد شد که برترین مقام کمالی برای انسان است .

          از آن سجده بر آدمی سخت نیست              

                            که در صلب او مهره یک لخت نیست (سعدی )

- در روایات آمده که سجده برترین اعمال بدن است واز سایر عبادات در نورانی کردن شخص موثر تر .

          گر ببینم خم ابروی چو محرابش باز         

                             سجده شکر کنم وز پی شکرانه روم (حافظ )

- امام صادق (ع) فرمودند : نورانیت را در گریه وسجود یافتم .

           برای سجده در این آستان تمام سریم              

                             پی گذشتن از این رهگذر ،همه پاییم (پروین اعتصامی ) 

- حضرت امام سجاد (ع) سجده های بسیار طولانی داشت .

           هر که او سجده کند پیش بتان در خلوت         

                             لاف ایمان زدنش بر سر بازار چه سود ؟(سعدی )

- امام صادق (ع) فرمود :هرگاه حضرت علی بن الحسین (ع)به نماز می ایستاد رنگش تغییر می کرد وهرگاه به سجده می رفت سر بلند نمی کرد تا وقتی عرق از سر ورویش می بارید .

          پاک چشمان را زروی خوب دیدن منع نیست    

                             سجده کایزد را بود گو سجده گه بتخانه باش (سعدی)

منابع مورد استفاده ازسایتهای : بسوی ظهور- ذاکر – شیعه انلاین – مرکز نشر اعتقادات – باشگاه اندیشه – سازمان انرژی اتمی ایران – رشد – نور پرتال – کانون گفتمان قران -  اصول کافی – بحارالانوار .

-------------------------------------------------------------------------